Fort San Pedro w Cebu. Jedna z najstarszych budowli na Filipinach
Fort San Pedro w Cebu (po hiszpańsku „Fuerza San Pedro”) jest jedną z najstarszych budowli i jednocześnie jednym z najmniejszych fortów na Filipinach. Jest to pierwszy fort jaki Hiszpanie zbudowali w tym kraju. Jego budowa rozpoczęła się 8 maja 1565 roku, kilka dni po przybyciu Miguela Lopeza de Legazpi do Cebu. Hiszpanie zbudowali ten fort w stylu trójbastionowym, aby służył jako twierdza wojskowa. Konstrukcja ta była konieczna, by odeprzeć lokalnych wrogów, którzy próbowali szarżować znad morza. Skąd pochodzi nazwa? Od okrętu flagowego, którym Legazpi przepłynął Ocean Spokojny w 1565 roku.
Unikalna konstrukcja trójkątna
Pierwszy fort San Pedro był drewniany. Zastąpiono go kamienną konstrukcją na początku XVII wieku. To, co widzimy dzisiaj, pochodzi prawdopodobnie z 1738 roku. Fort ma kształt trójkąta, którego każdy bok ma inną długość. Dwa z nich zwrócone są w stronę brzegu, ostatni zaś w stronę obecnego miasta. Te od strony lądu wyposażone były w artylerię – stacjonowało tu 14 dział. Co ciekawe, większość z nich można zobaczyć tam do dziś. Trzecia ściana była silną, drewnianą palisadą, w której znajdowała się główna brama fortu.
Obszar o powierzchni 2026 metrów kwadratowych składa się z trzech wież strażniczych (czyli bastionów) zbudowanych na południowym zachodzie, południowym wschodzie i północy. Ich nazwy to odpowiednio: La Conception, Ignacio de Loyola i San Miguel. Pierwotnie wewnątrz fortu znajdowały się studnie ze słodką wodą, jednak do dziś funkcjonuje tylko jedna. Znajduje się ona pomiędzy budynkami Viviende del Teniente i Cuerpo de Guardia.
Okupacja amerykańska i japońska
Hiszpanów pokonano w Zatoce Manilskiej w 1898 roku, co oznaczało koniec hiszpańskich rządów. Efektem przegranej było oddanie fortu cebuańskim rebeliantom w grudniu tego samego roku. Dzięki temu Cebuańczycy mogli w końcu wejść do środka i podnieść filipińską flagę, aby uczcić odzyskaną niepodległość. Jednak nie trwało to długo. W 1899 roku fort wszedł w posiadanie amerykańskiego wojska, wchodząc w skład koszar Warwicka.
Amerykanie opuścili fort San Pedro w Cebu 26 listopada 1917 roku. W tym czasie władze miasta Cebu zwróciły się z prośbą o przejęcie zarządu nad opuszczonymi fortyfikacjami i o utworzenie na tym terenie publicznego parku. Następnie, w latach 1937-1941, opuszczone koszary przekształcono w sale lekcyjne dla Cebuańczyków. Podczas okupacji japońskiej w latach 1942-1945 fort służył jako twierdza dla armii japońskiej. Japończycy zbudowali okopy i wykopali tunele prowadzące do morza. Podczas bitwy o wyzwolenie fort San Pedro służył jako szpital.
Niepodległość Filipin
Później, w latach 1946-1950, fort służył jako obóz wojskowy. Później jednak powrócił do niezależnego społeczeństwa, a administrację przejął Cebu Garden Club. Stworzono mini-ogród na wewnętrznym dziedzińcu, zaś ruiny górnego poziomu zajęła pierwsza klinika miejska, a także inne biura miejskiej administracji.
Co ciekawe, od 1957 roku dziedziniec Fortu San Pedro w Cebu był użytkowany przez… Miejskie ZOO! Od 1968 r. zaczęto jednak realizować plany renowacji Fortu, a ZOO zostało przeniesione. Następnie, w latach 1978-1993, teren wykorzystywały agencje rządowe.
Fort San Pedro – czasy współczesne
Jak widzicie, historia fortu San Pedro jest pełna zwrotów akcji, zmian właścicieli i przeznaczenia. Stara budowla przypomina Cebuańczykom o wiekach ich historii, od hiszpańskich rządów kolonialnych po japońską okupację. Czym zatem jest dzisiaj?
Obecnie Fort San Pedro jest popularnym miejscem turystycznym w mieście Cebu, zarządzanym przez władze miasta od 2008 roku (wcześniej administratrrem było Ministerstwo Turystyki). Wewnątrz fortu znajduje się muzeum prezentujące wiele hiszpańskich przedmiotów, od dokumentów po rzeźby. Znajduje się tam również wystawa historycznych zdjęć. Wewnętrzny dziedziniec przeznaczono na dobrze utrzymany park z dużą ilością zieleni i kwiatów. Ponadto jest to również miejsce wielu wydarzeń kulturalnych i popularnym cel odwiedzających podczas „Gabii sa Kabilin”, która jest wersją słynnej europejskiej „Nocy Muzeów”.
Fort San Pedro znajduje się tuż za Plaza Independencia w Cebu City przy ulicy A. Pigafetta. Znajduje się on zaraz po lewej stronie, od wyjścia z Pier 1 (tu przypływają np. promy z Tagbilaran City). Zwiedzający mogą odwiedzić fort w godzinach od 8 do 19. Opłata za wstęp wynosi 30 PHP.
Autor: Francine Wagas (Studentka USC) i Filip Wojciechowski (Fundacja Kahibalo)
